Skoring – kontragentlarni baholash tizimi

Ushbu ma'lumotlar ochiq manbalardan olingan va kontragent haqida umumiy tasavvurga ega bo‘lishga yordam beradi. Misol uchun:

• Kompaniyaning ishlash muddati – uzoq vaqt faoliyat yuritayotgan firmalar yuqori ball oladi.
• O'z mablag'lari – kutilmagan vaziyatlarda qarzni to‘lash imkoniyati.
• Ma'lumotlarning ishonchliligi: yuridik manzil, bosh direktor va boshqa muhim tafsilotlar.
• Sud jarayonlari, soliq va kredit qarzlari – bunday holatlar ballarni kamaytirishi mumkin.
• Xodimlar soni va ularning tajribasi.
• Tajriba va rahbarlarning obro'si.

Moliyaviy hisobotlarni tahlil qilish orqali kompaniyaning rivojlanish dinamikasi baholanadi:

• Daromad hajmi – o‘sish sur’atlari va ishlab chiqarish hajmi.
• Foyda – doimiy daromad olganlik asosida ball beriladi.
• Likvidlik – kompaniya qarzlarini tez to‘lay olish qobiliyati.
• Moliyaviy shaffoflik va audit natijalari.
• Debitorlik va kreditorlik qarzlari.

Kredit ko‘rsatkichlari kontragentning iqtisodiy barqarorligini baholashga yordam beradi:

• Bozor obro'si va ijobiy sharhlar.
• Kredit tarixi va kechikishlar.
• Shartnomalarga rioya qilish – kelishilgan muddatlarga amal qilish.

Skoring tizimi dastlab bank sohasidan olingan yondashuv asosida ishlab chiqilgan. Savdo menejerlari va moliyaviy mutaxassislar tomonidan berilgan ballar asosida kelajakdagi hamkorlik shartlari aniqlanadi.

Maqsad – shubhali va ishonchsiz kontragentlarni erta bosqichda aniqlab, ularning risk darajasini belgilash hamda tegishli choralarni ko‘rish.